CIĄGLE OBECNE SIŁY
Siły te ciągle są jeszcze obecne, np. w sztuce. Jednak nasza świadomość, że coś zostało utracone w rozwoju cywilizacji, ma charakter szczątkowy. Zwyciężyło myślenie techniczne w każdej sferze życia, w stosunkach międzyludzkich, polityce (por. Marcuse, 1964). W swoich poglądach Marcuse jest mniej pesymistyczny niż Adomo i Horkheimer, bardziej zbliżony w swoich opiniach do Heideggera. Marcuse proponuje rewolucyjną transformację podstawowych praktyk stosowanych przez człowieka (por. Dreyfus, 1995), co mogłoby doprowadzić do zmiany samej istoty instrumentalności, w sytuacji gdy nastąpiłoby obalenie społeczeństwa klasowego. Można by wtedy stworzyć nową naukę i technologię, które byłyby fundamentalnie różne, będąc bardziej w harmonii z przyrodą niż w konflikcie.