POSTĘP CYWILIZACYJNY
Postęp cywilizacyjny, rozwój gospodarki rynkowej, rewolucja przemysłowa nie doprowadziły do refleksji nad rolą i znaczeniem uniwersytetów, oświaty, kondycją moralną człowieka. A przecież np. utrwalanie się gospodarki rynkowej wiązało się z rozwojem instytucji świeckich, rządowej biurokracji, wyzyskiem społeczeństw niezachodnich w handlu bogactwami naturalnymi. Były i dobre strony gwałtownej ekspansji kolonialnej. Wzrastała wiedza na temat odległych społeczeństw, co prowadziło do zmiany poglądu na inne kultury i zarazem lepsze poznanie własnej. Oświecenie było skutkiem już tej nowej orientacji. Przez cały XVIII i XIX wiek szkolnictwo średnie i wyższe w Europie i USA pielęgnowało grecko-rzymskie tradycje. Pierwszy uniwersytet technologiczny w Europie powstał we Francji w 1794 r. (Ecole Polytech- niąue).